Week 13:
15 april.
Afgelopen nacht was het met een minimumtemperatuur buiten van 8º aan de koude kant. Daarom hebben we (heel even) de kachel aangezet toen we vanmorgen opstonden. Nu (16:45) schijnt de zon volop en is het 21º.
Ik had niet zo goed geslapen, het akkefietje van gisteren speelde me parten. We hebben vanochtend even met de Nederlandse campingeigenaar gesproken en zijn tot de slotsom gekomen dat we het geheel in een Marokkaans perspectief moeten zien. Volgens hem was de politie absoluut niet gekomen, omdat er geen gewonden waren en de schade klein. En dat we de papieren van de bestuurder niet mochten zien kon er op duiden dat hij die gewoon niet (bij zich) had. Wat blijft is het gevoel van onrecht hoe de veroorzaker er mee weg komt, letterlijk en figuurlijk. Trouwens, nog een tip in dit geval. Wij hadden nog ongeveer 15 minuten beltegoed op ons oude Nokia 2720 telefoontje. Die hadden we eigenlijk alleen als extra telefoon met een MarocTelecom prepaid kaartje bij ons voor contact met het thuisfront. Een gesprek met SOS-International zou die resterende tijd ruimschoots overschrijden. C&W hadden nog een reserve kraskaartje dat we mochten gebruiken. En voor de kosten hoef je het niet te laten. Voor €1.80 kun je gedurende 14 dagen 60 minuten bellen. Afijn, weer wat geleerd.
C&W zijn vanmiddag gaan wandelen, wij houden nog even ons gemak. ’t Is geen straf om achter de camper onder een boompje te zitten en te lezen. En mijn toch weer wat frequenter toiletbezoek liet een lange wandeling naar de watervallen niet toe.
Onze tijd, hier in Marokko tenminste, schiet aardig op. We zijn zo zoetjes aan bezig met de planning voor de terugreis, want op 29 april moeten we het land hebben verlaten. Dan zit ons maximaal verblijf van drie maanden er op. Zou je langer willen blijven, dan moet je verlenging aanvragen. Omdat de overtocht naar Marokko voor ons in Sète startte, hebben we nog geen ticket voor de terugreis. We zijn een beetje naïef geweest door te denken dat een enkeltje vanuit Marokko de helft van een retour plus een beetje zou kosten. De berichten hierover zijn echter niet hoopvol. Een andere optie zou een overtocht vanuit Tangermed naar Barcelona kunnen zijn. We zouden dan 1200 kilometer in Spanje overbruggen. Zo’n ticket moet worden geboekt en is geen ‘open ticket’. Bovendien zijn de beschikbare dagen met een hut minimaal en hoe dichter bij de datum hoe duurder. Dus gaan we waarschijnlijk toch naar Algeciras in Spanje. Maar je weet het bij ons maar nooit. Plannen kunnen altijd nog gewijzigd worden…..
dit groeit...
en bloeit...
rondom de camper...
en dit...
is iets verder weg
mooi stoelontwerp, maar het zit voor geen meter
halletje vóór de herendouches
halaankleding van de kashba
nee, geen onderbroeken maar bagagezakken voor een aanstaande 4x4 woestijnrit
16 april:
We hadden er niet op gerekend, maar vanochtend kwam ook hier de groenteboer op de camping. En dat kwam goed uit. We hadden al zitten bedenken waar en hoe we aan verse groente en fruit konden komen, het probleempje loste zichzelf op.
Het dorp Ouzoud dankt haar naam aan de bekendste watervallen van Marokko en het ligt ongeveer 160 kilometer oost-noordoostelijk van Marrakech in het Atlasgebergte. De Fransen noemen deze watervallen Cascades d'Ouzoud en ze bestaan eigenlijk uit meerdere stromen. Deze watervallen zijn één van de mooiste en opvallendste natuurverschijnselen in Marokko. In tegenstelling tot veel andere watervallen, staat deze waterval in de zomer niet droog. De grootste val is ongeveer 110 meter hoog.
We hadden het plan opgevat om er vanmiddag naar toe te lopen. Toen we hier 4 jaar geleden waren, zijn we naar de onderkant van de waterval geweest. Het was daar toen erg druk en toeristisch. Nu wilden we het spektakel vanaf de bovenkant bekijken. De weg vanuit de camping er naar toe loopt behoorlijk af, dus je bent er zo. We hadden geen exacte routebeschrijving maar het was eenvoudig te vinden. Direct over de brug in de P3105 linksaf en na een kwartiertje stonden we naast de watervallen. Wat eerst nog vredige watertjes waren, veranderden daar in een waterstroom die met veel geraas naar beneden stortte. We konden van hieruit helaas niet naar de overkant en vervolgens naar beneden. Dat bewaren we voor morgen. We hebben op de terugweg nog wel even een nos-nos gedronken: een glas hete melk met een zakje speciale Nestlé koffie. Waar we eerder op de dag zo gemakkelijk naar beneden liepen, moesten we nu natuurlijk wel weer omhoog, naar de camping. De temperatuur was nu een stuk aangenamer dan voor vier jaar. Toen ruim over de 30º, nu een gematigde 22º met een zacht briesje.
mooie verse groente
eerst naar beneden, maar later....
klaprozen langs de weg
't is hier nog rustig
de hoofdstroom
les cascades d' ouzoud
gelukkig niet druk
ruim 100 meter lager
zon en waterdruppels
ze wilde eigenlijk nog wel iets dichterbij
17 april:
De temperatuur werd vandaag met 25º iets warmer dan gister. We hebben eerst een tijdje bij de camper zitten lezen en zijn toen een stukje gaan wandelen. Een eindje de weg uit en dan afslaan. Daar bevindt zich een groot parkeerterrein voor de touringcars die ’s zomers met tientallen tegelijk hier hun vrachtje lozen. Het biedt tevens een mooi uitzicht op de omgeving. De toeristen kunnen dan hier vandaan via een aantal stenen trappen naar de watervallen lopen. En dan te bedenken dat volgens de campingeigenaar de maximum temperaturen hier in de zomer kunnen oplopen naar 40º tot 45º.
Recht tegenover de camping staat een school. En vlakbij de school, schuin tegenover elkaar, zijn twee kleine winkeltjes. Eentje noemt zich zelfs ‘superrete’. We probeerden er vanmiddag karnemelk te scoren. Geen van beide had het. Hun grootste handel lijkt te komen van de schoolgaande kinderen. Bij beide winkeltjes stonden groepjes jeugd.
Daarna hebben we ons onder de mimosaboom genesteld en zijn verder gaan lezen en onderwijl af en toe een sapje.
Voor vanavond hadden we gereserveerd in het restaurant van de camping. De eigenaar was vanaf vanochtend zelf weer op pad met een 8-daagse 4x4 route. De beide mannen die intussen de camping runnen hadden heerlijk gekookt.
En we hebben net de boot geboekt. Op 25 april om 14:00 uur varen we vanuit Tangermed terug naar Algeciras.
camping beginnen?
veel in aanbouw...
of toch niet meer
het hotel boven de watervallen
via de trappen naar de watervallen
overzicht van het dorp
klaprozen, op heel veel plaatsen
18 april:
Afgelopen nacht om halfeen werden we wakker van een tiental binnenrijdende Portugese fourwheeldrives met een veelvoud aan macho’s. Er werd met deuren geklapt, luid gesproken alsof het gewoon overdag was en zij de enigen op de camping waren. Ook moesten ze allemaal nog luid fluitend douchen en wij staan schuin tegenover het gebouwtje.
We hebben vanmorgen de reserveringbevestiging even op de camping laten printen. Die print hebben we nodig om een ticket te kunnen krijgen bij rederij FRS in Tangermed.
Eergisteren hadden we de bovenkant van de watervallen gezien, vandaag zijn we naar de onderkant gegaan. Vanaf de parkeerplaats voor de touringcars zijn we via de trappen naar beneden gelopen. Je komt dan uiteindelijk weer op de weg uit die we eerder ook liepen. Langs ettelijke winkeltjes en restaurantjes en heel veel traptreden naar beneden kwamen we bij het vertier. Wij konden rustig naar beneden lopen, hoe zou het zijn als de busladingen met toeristen hier naar beneden gaan. Iets verder dan halverwege was een plateau met een mooi zicht op het kolkende water. Maar daar moesten we wel regelmatig de camera beschermen tegen de waternevel. Beneden kun je met een oversized model roeiboot mee, die je dan tot vlakbij het neerstortende water brengt. Hoe meer gegil, hoe dichter bij.
Op weg naar boven zijn we bij één van de vele restaurantjes blijven steken. Een compleet menu: salade vooraf met twee schaaltjes olijven, tajine, brood, een fles water, een sinaasappel en thee toe. Voor DH50.- p.p.
Later kwamen we, net als op de heenweg, weer langs de kolonie berberapen, die daar vrij rondlopen. Ze worden door toeristen gevoerd met pinda’s, die door locals worden verstrekt/verkocht. De berberaap, of magot, kwam vroeger voor van Marokko tot Libië en Egypte, maar komt nu eigenlijk alleen nog maar voor in de cederbossen van het Atlasgebergte in Marokko en Algerije, tot 2000 meter hoogte en hier dus. Ook wordt hij aangetroffen in eikenbossen en op begroeide rotshellingen. De Berberaap is een dagdier. Hij eet vooral zaden als eikels, maar ook knoppen, gras, bladeren, knollen, bloemen, paddenstoelen, bast en korstmossen. Hij eet ook dierlijk materiaal, van insecten tot vogels, waarbij vooral rupsen een belangrijk onderdeel van zijn dieet vormen. De Berberaap heeft wangzakken, waarin hij voedsel kan opslaan. Wij konden er met gemak 30 stuks tellen, er zijn waarschijnlijk veel meer. Enkele vrouwtjes droegen hele kleine jonkies met zich mee. Ze zijn erg mak en laten zich gemakkelijk fotograferen.
We moesten nog anderhalve kilometer lopen, schuin omhoog voordat we weer bij de camping waren. En dat bij ruim 25º.
Morgen gaan we weer 200 kilometer naar het noorden.
het blijft een fascinerend schouwspel
zo mak als een lammetje
19 april:
We verlieten om ongeveer 9:15 uur Ouzoud. In het dorp, over de brug eerst naar de P3105 en slingerend naar iets meer dan 1000 meter hoog, daarna naar de N8. Het eerste doel was de Marjane supermarkt in Beni Mellal. We hadden bij het ontbijt maar één kopje koffie gedronken, het tweede en derde kon mooi zodra we bij de supermarkt zouden zijn. Per slot van rekening was het maar 80 kilometer. Nadat we even verkeerd waren gereden, kwamen we rond twaalf uur aan bij de supermarkt. Verlate koffie dus.
We vervolgden onze route via de N8. Die was trouwens niet op alle delen even breed, soms gewoon erg smal. Wel werd er druk aan de weg gewerkt. Op meerdere plaatsen was zichtbaar dat de weg wordt verbreed. Onze inschatting is dat we over een paar jaar over een geheel vernieuwde N8 zullen rijden.
We reden weer door een ander deel van het land met een ander landschap. Het was vandaag een ‘groene dag’ met veel bloemen in de velden, het meest opvallend waren de klaprozen. We hadden overnachtingsplaats Complexe Titrite uitgezocht even ten noorden van Khenifra. Op een parking bij een tankstation van Afriquia en een restaurant. De opzet van het restaurant met het er achter gelegen terras met fontein en ‘Animation’ was heel mooi. De betegeling was op meerdere plaatsen zelfs afgezet met marmer. Er was ook een 50-meter zwembad, helaas (tijdelijk?) zonder water. Het gaf al met al een beetje een verlopen indruk.
cp bij tankstation/restaurant
deze oude baas zagen we tot ver de bergen in lopen
een één-auto-breed ijzeren brug
zouden ze nog worden gebruikt
bijzonder, echter hier niet ongewoon
naast het restaurant, de bedoeling was goed
tankstations van Afriquia zijn van verre herkenbaar aan het golvend dak
20 april:
We wilden via een bergrit vanuit Khénifra naar de N8 rijden en dan in Azrou overnachten. Maar Cor voelde zich niet topfit en we hebben de plannen veranderd. We zijn nu helemaal via de N8 gereden en hebben Azrou gelaten voor wat het was. Nou ja, gedeeltelijk dan. Vier jaar geleden hadden we overnacht op de Emirates Euro Camping. Van oorsprong een hotel en conferentiecentrum met daar achter een camping. We hebben toen een rondleiding gehad door het gehele complex. Alles was nog onbewoond en niet geheel afgebouwd en zag er super de luxe uit. Kosten noch moeite leken gespaard. Maar het verval lag al op de loer. De medewerker vertelde echter dat het complex aan het einde van de zomer zou worden geopend. Het ligt aan de N8 en we kwamen er vandaag dus langs. Hoewel we niet van plan waren er te overnachten, konden we onze nieuwsgierigheid niet bedwingen en hebben gevraagd of we even op de camping mochten kijken, geen probleem. Ons vermoeden werd bewaarheid, het hele complex lag er nog net zo bij als toen. Het zwembad was nog steeds gevuld met water, maar waarschijnlijk in al die jaren was het niet ververst. Toen we er een foto van wilden maken werd ons met gebaren duidelijk gemaakt dat dat toch niet de bedoeling was. We wisten genoeg en denken dat we de hele situatie nu beter kunnen plaatsen in de verhalen die we van een campingeigenaar hadden gehoord over geldstromen.
We hebben goed geslapen vannacht, ondanks dat het eigenlijk een gewone parkeerplaats was. Tegen sluitingstijd van het tankstation kwam een ‘gardien’ wat geld halen: “Com vous voulez”. We vroegen hem of we hier nu veilig konden slapen: “Oui”. En of hij de hele nacht bleef. Maar uit de handbeweging konden we opmaken dat dat hoogstwaarschijnlijk niet het geval was. We voelden ons er veilig met drie campers en zijn rustig gaan slapen. We waren nog wel even ongerust toen tegen de avondschemering een aantal loslopende honden het terrein begon te verkennen. We voorzagen een nacht met hondengeblaf, maar dat bleef gelukkig uit.
De rit van vandaag voerde ons dus weer over de N8, net zoals gisteren ook al voor een groot deel. Met dien verstande dat de kwaliteit van het deel dat we vandaag reden aanmerkelijk beter was dan dat van de dag er voor. Het was weer een groen landschap met veel bloemen.
De reis vervolgend kwamen we langs en gedeeltelijk door de stad Ifrane (van het Berbers ifran, wat grotten betekent) en ligt in de Midden-Atlas. De stad staat bekend als wintersportoord en heeft als bijnaam "Klein Zwitserland". We reden daar op 1680 meter hoogte. De bouwstijl in Ifrane is erg Europees en hierdoor lijkt het wel op een alpendorp. De meeste huizen hebben gewoon een puntdak. In de stad heeft koning Mohammed VI van Marokko een paleis waar hij vooral in de zomer komt. Volgens Marokkaans nieuws van 17 april gaan er geruchten dat de koning deze week Fez gaat bezoeken. Het zou zo maar kunnen want de stad zag weer rood van de Marokkaanse vlaggen, of hij is al gewest natuurlijk.
Onderweg hebben we een paar keer gestopt voor koffie en een broodje en rond drie uur stonden we op Camping Le Diamant Vert in Fes (of Fez). En hier zag het geel van de Nederlandse nummerborden vanwege een reisgroep van de NKC.
op de camping temidden van vele gele kentekens
bloemen...
groen...
en schapen
eeuwig zonde dat dit ligt om te komen
21 april:
Zo, de hoeveelheid gele nummerplaten is weer geslonken. De groep van de NKC is vanochtend weer vertrokken. Gisteravond hebben we nog even kunnen meekijken naar een videoverslag van de reis dat iemand van de groep had gemaakt.
De zon en daarmee ook de temperatuur lieten het vandaag wat afweten. Om 12:00 uur was het nog maar 16º. Voor het eerst sinds lange tijd was het langebroekenweer.
Zoals we al eerder meldden, hadden we onze oude Nokia 2720 telefoon voorzien van een Marokkaans simkaartje met bijbehorend telefoonnummer. Voor het contact met SOS-International tijdens het akkefietje ‘handrem vergeten’, hadden we het DH20 reservekaartje van C&W gebruikt. We konden later in Ouzoud alleen maar DH10-opwaardeerkaartjes kopen en kochten er dus 2 stuks. Later bleek dat de DH10-kaartjes alleen maar voor nationaal gebruik zijn. Pas vanaf de DH20-kaartjes kun je er ook internationaal mee bellen. Maar ook dan pas nadat je *4 toevoegt aan de krascode. Weer wat geleerd. En met een sms’je naar nummer 580 weet je hoeveel tegoed je nog hebt en tot wanneer.
We wilden vanmiddag nog even op de fiets naar de bakker. We hadden voor morgenvroeg nog geen brood. Maar helaas, in de achterband van de fiets van Gerard zat niet veel lucht meer. Dus, bandplakken. Er bleek een heel klein lekje op de rand van het ventiel te zitten. Dat werd dus niet bandplakken, maar band vernieuwen. We hebben de laatste reserveband in de strijd gegooid en konden brood gaan kopen.
We waren het niet gewend, maar de zon heeft vandaag nauwelijks geschenen en het is niet warmer dan 17º geworden. Wordt dit ons voorland…..?
we zijn op een ander plekje gaan staan, op de voorgrond de sinaasappelbomen
eerst even een lekje wegwerken
helaas, pas later in het seizoen open
klik op de afbeelding om te vergroten; in rood staat onze gereden route en de plaatsnamen waar we waren zijn onderstreept;
ook alle foto's kunnen worden vergroot door er op te klikken