Zondag 26 juni: Groningen (Kardinge)

Het grootste deel van de medische perikelen die ons beide de afgelopen tijd een beetje parten speelden, zijn weer te overzien. Gezondheid is een groot goed dat we moeten koesteren.

Afgelopen week hebben we het huis voor een deel uitgepakt en de camper ingepakt.

We hebben besloten om vandaag wel van huis te vertrekken, om na twee kilometer op de camperplaats (in het vervolg kortweg cp genoemd) van Kardinge te gaan staan en ook te overnachten. Mochten we iets hebben vergeten in te pakken, dan kunnen we dat op de fiets nog gemakkelijk ophalen. De tijd heeft geleerd dat deze move soms geen overbodige veiligheid is. Per slot van rekening is het niet een weekje van huis met alle winkels onder handbereik.

Maandag 27 juni: Lübeck.

We zijn vanochtend redelijk op tijd vertrokken en zijn eerst nog even langs de LPG-pomp gereden. Er ging slechts vijfenhalve liter bij in, maar vol is vol. De tankmogelijkheden voor LPG zijn in Zweden en Noorwegen niet zo frequent aanwezig als wij hier gewend zijn.

Onderweg hadden we, op de gok, een cp uitgezocht aan de westkant van Lubeck: Citti Park. Na 350 kilometer snelweg waren we er om ongeveer halfvier. Het is een keurig verzorgde parkeerplaats voor een winkelcentrum met de mogelijkheid om de tanks te legen en te vullen.

In de provincie Groningen en net over de grens hadden we een beetje gespetter op de voorruit, voor de rest van de dag is het droog gebleven en de temperatuur is hier nu (18:00) nog zo’n 25⁰, hoewel de lucht toch een beetje begint te dreigen. We zullen het wel zien.

Dinsdag 28 juni: Rostock.

We wilden gisteravond op BVN-tv nog even een journaal zien. Rondom de camper was, volgens ons, over 360⁰ vrij zicht voor de schotel. En voor de ontvangst van de Astra 1 satelliet heeft de schotel maar een paar van die 360 graden nodig. Schotel omhoog gedirigeerd, kanaal 54 geselecteerd en de televisie aangezet: geen beeld, op geen enkel kanaal. Wat bleek, na een paar verwensingen, de schotel keek precies tegen de lantaarnpaal die schuin achter de camper stond. We hebben de camper een meter naar voren laten rollen en hadden toen beeld. Alleen jammer dat inmiddels het journaal van acht uur was afgelopen.

Vanochtend in alle rust opgestaan, we hadden geen haast. Het was nog maar 145 kilometer naar Rostock. En omdat we zo dichtbij een winkelcentrum stonden, gaf dat de mogelijkheid voor verse broodjes.

Om 10:15 zijn we vertrokken, onderweg naar de cp Parkplatz zur Warnow. Een parkeerterrein aan de Unterwarnow, die in zuidelijke richting overgaat in de rivier de Warnow en in het noorden bij Warnemünde uitkomt in de Oostzee.

Toen we aankwamen op de cp was het zo rustig, dat we tegen elkaar zeiden dat als het er op lijkt dat we hier vannacht alleen staan……. Inmiddels is het 21:30 en we staan hier met 18 campers en de cp is vol. Hoezo alleen staan vannacht.

Het was een mooie dag met veel zon. Op de cp hebben we nog tot ongeveer negen uur buiten gezeten. Morgen blijven we hier staan en proberen we op de fiets naar de haven te gaan om die even te verkennen.

Woensdag 29 juni: Rostock.

Toen we vanochtend wakker werden, was het grootste deel van de achttien campers al weer vertrokken. Waarschijnlijk hebben de meesten de vroege boot naar Zweden genomen.

We zijn in de loop van de ochtend met de fiets naar de haven gegaan, even verkennen waar we morgen moeten zijn. We konden nog niet onze reservering omzetten in fysieke tickets. Dat kan pas morgenochtend. We moeten morgen vroeg op. De boot vertrekt, volgens de planning, om 7:30.

In de loop van de middag liet de zon zich weer zien en begon het weer wat te waaien. Daarvóór was het nagenoeg windstil en drukkend warm.

Donderdag 30 juni: Laholm.

Vergat ik nog helemaal te vertellen dat we gisteravond nog naar een van onze favoriete tv-programma’s hebben gekeken: ‘Het Perfecte Plaatje’. Het verbaast ons steeds weer met wat voor mooie plaatjes de kandidaten voor de dag komen, soms valt het tegen. Maar tegen een niet erg coöperatief tango-duo is ook geen kruid gewassen. De laatste opdracht, tekenen met licht is eigenlijk waar de hele fotografie om draait. Benieuwd wie met de uiteindelijke eer gaat strijken.

We hadden de wekker gezet op halfzes. Maar om kwart over vijf waren we klaarwakker, dus opstaan. Zo’n overtocht met alles d’r op en d’r aan maakt toch een beetje onrustig. Tandenpoetsen, krentenbollen, paspoorten en chocomel in de rugzak en op naar de haven. Volgens officiële bronnen zou de incheck een uur vóór vertrek, dus om 6:30 al sluiten. Later hoorden we dat het een halfuur zou zijn. Maar we wilden niet het risico van een ‘no-show’ lopen.

Omdat we ruimschoots op tijd waren hebben we de kans benut om nog even ‘goedkoop’ te tanken. Eigenlijk gebruik ik liever niet de term ‘goedkoop’ maar ‘het minst duur’. ’s Avonds dalen de brandstofprijzen aan de pomp in Duitsland. Dat konden we, ook in het verleden al, goed zien op de app: clever-tanken. Gisteravond was de literprijs aan de pomp vlakbij de cp €1,97⁹. Vanochtend om 5:45 ook nog en dat hebben we benut. Later op de dag zagen we dat de prijs bij dezelfde pomp weer op €2,03⁹ stond. Toch weer mooi meegenomen op 50 liter…..

Bij de haven waren we er vanuit gegaan dat we bij het Stena-kantoor de tickets moesten halen. Dat ticketbureau is echter alleen voor de vrachtwagens. Wij konden met de camper aansluiten in de wachtrij voor de boot en na de paspoortcontrole kregen we de tickets. Het verliep allemaal vlot en om 7:45 was de ferry los van de wal en kon de oversteek beginnen. Veel passagiers zochten de comfortabele stoelen binnen op en keken vanachter glas naar de zee. Maar het was prachtig weer en een nagenoeg vlakke zee en wij hebben de hele reis, in iets minder comfortabele tuinstoelen, in de zon en uit de wind op het achterdek gezeten. Om halftwee waren we in Trelleborg.

Vanaf de boot hebben we daarna ruim honderd kilometer gereden en vonden een camping, annex Hotel en B&B, vlakbij Laholm. We hebben besloten hier morgen ook te blijven.

Onderweg hadden we met behulp van GoogleMaps een geldautomaat gevonden in een winkelcentrum in Löddeköpinge. Hoewel heel veel met pin kan worden betaald, heb je soms toch echt contant geld nodig. En mochten we voor het verlaten van Zweden nog cash over hebben, dan gooien we dat wel in de dieseltank.

Vrijdag 1 juli: Laholm.

Niet veel te melden vandaag, buiten het feit dat het wederom prachtig weer was. Veel zon en een temperatuur van ongeveer 25⁰. Maar in de namiddag liet de zon steeds meer verstek gaan. Dit resulteerde uiteindelijk in regen en een aanmerkelijk lagere temperatuur.

We zagen deze weersverandering aankomen op de weer-app YR van provider Norsk Rikskringkasting As. Met deze app voor Noorwegen en Zweden kun je o.a. door de dag swipen en de veranderingen worden dan grafisch weergegeven. Natuurlijk worden er ook verwachtingen voor een langere termijn voorspeld.

Morgen gaan we weer verder, nadat we de tanks hebben geleegd en gevuld.

een deel van de brochure van de uitgebreide camping/hotel/B&B waar we staan

Zaterdag 2 en zondag 3 juli: Varberg.

Ons reisdoel voor zaterdag was Varberg, om van daaruit op de fiets naar Grimeton te gaan, daarover later meer.

Onderweg hebben we in de buurt van Halmstad bij een Lidll de koelkast en voorraadbank weer aangevuld.

Het was een rustige rit met mooi zonnig weer. Er was redelijk veel vakantieverkeer onderweg. En voor wat betreft de verhouding campers en caravans, waren de eerste verreweg in de meerderheid.

Aan het begin van de middag waren we op ons voorlopige einddoel Varberg. De cp is van de Varbergs Flygklubb en gelegen naast het vliegveld(je) en de hangaars. Het was even zoeken naar een plekje, het was er al aardig bezet. Alle benodigde voorzieningen zijn er aanwezig en het is zelfs mogelijk om in het kleine restaurantje iets te nuttigen.

We hadden een paar batterijen nodig en we waren op weg naar de cp langs een ‘Biltema’ gereden. Dat is een grote DHZ-keten in Noorwegen, Zweden, Denemarken en Finland, zoals we in Nederland Bauhaus en Hornbach hebben. Alleen het assortiment is vele malen uitgebreider. Even gemakkelijk vind je hier een fietspomp, schrijfpapier, campingbedje, gereedschap, verf en E-bikes als auto-accu’s, ruitenwisserbladen, remblokken en –schijven, uitlaten, wieldraagarmen en olie. Om maar wat producten te noemen en de vestiging hier was zeker niet de grootste. We herinneren ons grotere qua oppervlakte en assortiment van een vorige reis. En wij hoefden alleen maar een paar batterijtjes, maar je komt vaak met meer artikelen thuis dan de planning was….

De afstand naar deze vestiging was gemakkelijk te fietsen. Bovendien was het heerlijk weer met een zonnetje, dus was de keuze niet zo moeilijk. Op de terugweg zijn we langs de cp verder gefietst, o.a. naar de cp Getterön Marina. Ook deze was behoorlijk bezet. In de jachthaven heerste een gezellige drukte en aan het kleine strandje in de richting van het Kattegat waagde een enkeling zich zelfs in het water.

Onze planning voor zondag viel letterlijk in het water. Van de fietstocht van zo’n vijftien kilometer naar Grimeton, ja later meer hierover, hebben we maar afgezien. Stond de cp gisteren op een enkel plekje na vol, vandaag was het de grote uittocht. Het lijkt er op dat ook voor de vele Zweedse camperaars het weekend er weer op zit en vandaag weer naar huis (moeten) gaan.

Tegen een uur of zes zagen we steeds meer blauw in de lucht en de zon liet zich zelfs zien

Het is nu 20:30 en we staan hier voorlopig met zes campers. Misschien worden het er nog een paar meer, maar zoals gisteren zal het niet meer aangroeien. Ach, lekker rustig. En we hebben netstroom aan de camper, een boek, borduurwerk en vanavond TV. Je hoort ons (nog) niet klagen.

Maandag 4 juli: Rolfstorp (Grimeton) > Vänersborg.

Vanochtend eerst maar weer de tanks van de camper geleegd en gevuld, zo kunnen we er weer even tegen. Daarna, om een uur of halftien, zijn we gaan rijden naar het dorpje Rolfstorp, waar het radiostation van Grimeton zich bevindt. We hebben na aankomst direct een guided tour geboekt die om 12:15 begon. In de tussentijd konden we alvast wat gaan rondkijken.

Het radiostation van Grimeton is gebouwd tussen 1922 en 1924. Het is een zeer goed bewaard gebleven monument en diende voor de vroege trans-Atlantische communicatie: het contact met Amerika via morse en telegrammen. Het bestaat uit een langegolfzender inclusief zes stalen masten van 127 meter hoog, waartussen staaldraden zijn gespannen die functioneren als antenne. In de tijd van de bouw van het station waren deze torens de hoogste bouwsels in Zweden.

Hoewel het radiostation niet langer meer in gebruik is, is de zender zo onderhouden dat de communicatie nog altijd volledig functioneert.

Het radiostation is een van de veertien werelderfgoederen in Zweden op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en is in 2004 opgenomen op deze lijst.

Het gebied waarop de gebouwen met de originele Alexanderson-zender, de antennemasten, de kortegolfzender met antennes en het woongebied voor het personeel van het radiostation staat is 110 hectare groot. De guided tour in het Engels werd verzorgd door een student uit Oostenrijk die er zijn stagetijd doorbracht.

Om 13:15 zijn we daarvandaan gaan rijden. We hadden op de navigatie de cp van Trollhättan ingegeven. De cp is iets hoger gelegen dan het sluizencomplex, waardoor je een mooi overzicht hebt.

We hadden voor ‘snelweg mijden’ gekozen. Dit leverde wel een mooie route op, maar met veel rotondes. Ja, dat is nou eenmaal de consequentie. We zagen hier en daar geel gekleurde velden. We vermoeden dat dit mosterdzaad is. Het was redelijk druk onderweg.

Aangekomen in Trollhättan bleek de cp helaas vol, met zelfs nog een paar wachtenden voor de poort. Maar we kunnen ons niet voorstellen dat in de namiddag nog campers gaan vertrekken. Het is inderdaad een zeer gewilde plek. Goede raad was duur. Aansluiten bij de wachtrij was voor ons geen optie. Dus kozen we een alternatief. We vonden een kleine cp aan het water, vlakbij een camping. Maar helaas, de inrit naar de cp was geblokkeerd en er stond een inrijverbodsbord. Nou vooruit, het was al laat dus dan maar naar de camping. We vroegen een plaats voor ons tweeën en de camper, zonder stroom. De goedkoopste optie kostte €45.-, dat vonden we toch wel een beetje (te) veel.

Daarna vonden we op ‘p4nihgt’ (park for night) een plekje op een groot grindplein in Vänersborg. Het was inmiddels al laat en we hadden geen zin meer in koken, dus hebben we twee pizza’s bij Lidll gehaald.

een heel globaal overzicht van de 'machinekamer' en het exterieur van Grimeton

ons plekje te midden van de soortgenoten in Vänersborg

Dinsdag 5 juli: Säffle.

Afgelopen nacht heeft het behoorlijk geregend, toen we vanochtend opstonden was het gelukkig droog en dat is het de hele dag ook gebleven met zelfs af en toe een zonnetje er bij.

De laatste keer dat we diesel hadden getankt was in Rostock, met de Duitse prijzen. Logisch natuurlijk dat we dat in Zweden en later in Noorwegen ook nog een aantal keren zullen moeten doen. Vandaag was de eerste keer in Zweden en we waren al voorbereid op de literprijs vanwege de aankondigingen daarvan bij de tankstations die we al voorbij gereden waren. Maar je blijft schrikken als je 1474,79 Zweedse Kronen moet afrekenen. Omgerekend €136,59 voor 56,81 liter.

We hebben ook gelijk maar LPG getankt, hoewel dat nog niet echt nodig was. Maar de verkrijgbaarheid ervan wordt moeilijker naarmate we noordelijke komen. We weten nu dat we ongeveer vijf liter per week gebruiken voor de koelkast en het koken. Een volle tank is ongeveer 21 liter.

We hebben weer de snelweg links laten liggen en we hebben slechts ruim honderd kilometer gereden. We staan nu in Säffle op een cp die we weer vonden op p4night.

De cp is niets meer dan een grote parkeerplaats met grind naast een jachthaven die aan de rivier de Byälven ligt, aan de rand en op loopafstand van het dorpscentrum. Het dorpscentrum is niet zo erg levendig. Nogal wat lege winkelpanden en dat maakt de aanblik van zo’n centrum er niet echt vrolijker op. Aan de andere kant van het centrum ontdekten we nog een cp, zelfs met stroom. En schuin tegenover waar wij staan bevindt zich nog een cp bij de jachthaven. Voorlopig, het is nu 19:30, staan wij hier nog alleen, meestal gadegeslagen door af en aan rijdende booteigenaren en dorpsbewoners, al dan niet met de auto.

De maximum snelheid in de dorpen en steden is 40 km. per uur. Op de wegen waar wij rijden, dus niet de snelweg, variëren die maximum snelheden nogal. Meestal 80, soms 70, maar ook 50 km. per uur. En als je je er niet aan houdt, dan vrees ik dat je in no-time een aantal hele mooie, maar dure pasfoto’s van je kenteken thuisgestuurd krijgt. Het wemelt van de snelheidscamera’s. Maar het moet gezegd, ze worden wel aangekondigd, ook op de Garmin navigatie.

Morgen gaan we weer verder. Het voorlopige doel is Orsa, niet in één keer, maar met nog een tussenstop. We hebben geen haast.

Woensdag 6 juli: Mora.

Er waren vannacht geen campers die ons hebben vergezeld op de cp. We hebben prima geslapen en zijn om kwart over tien vertrokken met als doel Mora. Hier waren we een aantal jaren geleden ook en hebben geprobeerd te achterhalen waar we toen overnachtten. We vonden de plek, maar de situatie was volledig veranderd en overnachten op die plek was er niet meer bij. We vonden een alternatieve plek en moesten betalen met een app of via SMS. We denken tenminste dat dat de bedoeling was na het lezen van de aanwijzingen op het bord, slechts in het Zweeds gesteld: een Zweeds GSM-nummer kiezen en dan achtereenvolgens het kenteken van de camper en je BSN ingeven. Dat laatste ging ons te ver, zomaar aan een Zweedse parkeerinstantie in Mora je Nederlandse burgerservice nummer geven. Dus hebben we er wel overnacht, maar niet betaald. We zullen wel zien wat er van komt. Wel hebben we een papiertje met een mededeling achter de zijruit geplakt.

Onderweg naar Mora werd het allengs rustiger op de weg. Bovendien was ook het aantal flitscamera’s niet meer zo groot als een paar dagen, en wegen, geleden. We zijn om een uur of twaalf gestopt bij een picknick plaats voor een kop koffie. Het was een rustplaats met voldoende parkeerplaatsen, voorzien van toiletten en zelfs een stortplaats voor het chemische toilet. Dat gaan we vaker tegenkomen, ook in Noorwegen.

Een uurtje later bij een tankstation in Stöllet hebben we een broodje gegeten. Het was niet druk bij de dieselpomp en de prijs stond ons wel aan, dus hebben we de tankvoorraad ook maar weer aangevuld. Hij zit weer tot de nok toe vol, maar dat duurt niet zo lang…..

koffiestop aan een van de vele meren met een keurig toiletgebouw met stortplek voor chemisch toilet

Donderdag 7 juli: Orsa.

Er is vannacht en vanochtend niemand langs geweest om het geld voor een overnachting op te halen. Wij vonden het prima zo, we hebben hier goed geslapen.

Zesentwintig jaar geleden gingen we met de personenauto naar Zweden. De boot was verkocht en er was toen nog geen camper. We hadden toen o.a. een huisje voor een week gehuurd in Orsa en bezochten van daaruit het roofdierenpark ‘Orsa Grönklitt’. Dat hebben we vandaag weer gedaan, dat park bezocht dan. We herinneren ons nog dat we vanaf een loopbrug een paar beren zagen lopen. Het zag er vandaag wel een beetje anders uit, toeristischer en met meer attracties voor de kinderen.  

Het is het grootste roofdierenpark van Europa en opende haar deuren in 1986. Het ligt op een heuvel bij het meer van Orsa. Het is onderdeel van Orsa Grönklitt, een populair vakantiepark en skioord. De nadruk van het park ligt op dieren die in Zweden leven. Maar deze dieren worden door de meeste mensen zelden in het wild gezien. Dit is omdat ze vaak schuw zijn, of omdat het nachtdieren zijn. Je kunt hier o.a. de bruine beer, wolf, lynx, luipaard en de veelvraat zien. Deze leven allemaal in de uitgestrekte bossen van Zweden. Maar je vindt hier ook roofdieren uit andere delen van de wereld, zoals tijgers en ijsberen.

Het park doet uitgebreid onderzoek naar de berenpopulatie en ook andere dieren in dit gebied. Ook worden beren opgevangen die in de problemen zijn gekomen. Zoals jonge dieren, waarvan hun moeder is doodgereden bijvoorbeeld.

Tijdens onze wandeling van twee uurtjes hebben we een paar bruine beren, een tijger, een panter, in de verte een ijsbeer en drie uilen gezien.

We hebben de ‘linksomroute’ gevolgd, waardoor je geleidelijk naar boven loopt en vrij stijl naar beneden weer terug naar de uit-/ingang. En natuurlijk wordt je dan door het winkeltje met allerlei dierenpark gerelateerde koopwaar geloodst.

We hadden een cp vlakbij Orsa uitgezocht: Kättingens ställplats, met alle voorzieningen: water tanken en lozen, toilet lozen, stroom en douches.

Het overnachtingsgeld moet nog worden opgehaald. Maar bij aankomst konden we ons kenteken met een SMS melden en kregen daarna direct de code voor de douche.

Bij het roofdierenpark ging het parkeren weer met een onduidelijke app, waarvan de werking alleen maar in het Zweeds werd uitgelegd. We hebben het maar gelaten voor wat het was, net als gisternacht.

Het was weer een mooie zonnige dag, af en toe een paar verdwaalde regenspetters maar dat mocht de pret niet drukken.

Vrijdag 8 juli: Hudiksvall.

Vers water kwam uit de stroompaal. Nou ja, de kraan zat aan dezelfde paal gemonteerd, dus water vullen was zo gedaan. Ook de andere sanitaire werkzaamheden waren snel geregeld. Om halfelf reden we weer, het werd een tochtje van iets meer dan tweehonderd kilometer. Ons eigenlijke volgende doel is Sundsvall, maar dat vonden we te veel kilometers voor vandaag. We staan nu op een cp in Hudiksvall. Ook hier moet, nu met behulp van een QR-code, online worden betaald. Gelukkig geen al te moeilijke registraties deze keer. Maar als je een beetje smartphone-onhandig bent, verlang je vurig terug naar de beheerder van het terrein die ’s avonds het slaapgeld komt ophalen en je een bewijsje geeft om voor het raam te leggen.

Het wordt minder druk onderweg. Een groot deel van het verkeer bestaat uit campers en caravans, maar toch ook vrachtauto’s al dan niet beladen met net geoogst hout, boomstammen dus.

De cp ligt aan een meertje en we zijn via de zuidkant ervan naar het centrum van Hudiksvall gelopen. Terrasjes, winkeltje en natuurlijk een kerk. Maar die zat op slot. We zijn daarna weer naar het meertje gelopen en via de andere kant terug naar de camper. Rondom de plas wemelt het van de ganzen en wat ze daar achterlaten natuurlijk. Sommige paadjes waren daarom niet meer begaanbaar.

Wat opvalt hier en onderweg ook al zijn de auto’s, voornamelijk Volvo’s, zonder kenteken maar met een oranje driehoek daarvoor in de plaats. We zagen eentje rijden die zo zwaar was geladen dat er van vering helemaal geen sprake meer was. Minstens zo opvallend en veel mooier zijn de oude auto’s van Amerikaanse komaf zoals de grote glimmend gepoetste Chevrolets. We weten dat we die meer gaan tegenkomen. We hebben er nu nog geen foto’s van.

Tijdens de rit en toen we op de cp aankwamen scheen de zon nog voluit, maar terug na de wandeling was het gaan bewolken.

het tussen-de-middag-broodje aan een van de vele meertjes

Zaterdag 9 juli: Sundsvall.

Het heeft afgelopen nacht geregend en geonweerd en dat is niet goed voor de nachtrust. Dat merkten we vandaag.

We waren mooi op tijd om eerst nog even bij Lidll langs te gaan. Zowel op de parkeerplaats al in de winkel was het nog aangenaam rustig.

Vandaag zijn we naar Sundsvall gereden, dat was ons doel. En specifieker: een vestiging van Bauhaus. Dat vraagt uitleg. Het sluitwerk van onze binnendeuren thuis begeeft het successievelijk, de veren gaan kapot waardoor de deurkrukken naar beneden hangen. En omdat we in een Zweeds houten huis wonen, zijn deze sloten in Nederland niet verkrijgbaar. Zelfs nieuwe deurkrukken die we een jaar geleden thuis kochten, passen niet op het sluitwerk en nieuw Nederlands sluitwerk past weer niet in de deur. Dus combineren we het aangename met het nuttige tijdens deze reis. Bij Bauhaus waren de sloten op voorraad, we hadden uit voorzorg een defecte van thuis meegenomen als voorbeeld.

Toen we vanochtend wegreden scheen de zon niet, het was bewolkt maar wel droog. Dat veranderde gaandeweg naar het noorden en steeds vaker moest de ruitenwisser voor goed zicht zorgen. We hebben ook hier de zon niet meer gezien, het is de hele dag wat regenachtig geweest. En dat waren we eigenlijk niet gewend. Meestal viel de regen ’s nacht en was het overdag weer droog. Vanavond om kwart voor negen is het hier toch nog 21,5⁰.