Zondag 15 maart: Marrakech.

Gistermiddag hadden we al een voorbode van het weer voor vandaag. Het werd een bewolkte dag met een temperatuur van slechts 18º.

In Kenitra stonden we, en dat is al weer even geleden, voor de laatste keer aan de stroompaal. Daarna scheen elke dag de zon en kregen we de accu’s steeds weer vol. Vandaag is dat niet helemaal gelukt en boeren we een beetje achteruit. Ook voor morgen zijn de verwachtingen niet optimaal, met zelfs 50% kans op wat regen.

We volgen de berichtgeving over het Coronavirus op de voet. Elke avond even het journaal en op het Camperforum worden ook de nodige wetenswaardigheden uitgewisseld. Via de reisapp van het Ministerie van Buitenlandse Zaken worden we op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen per land. Bovendien hebben we ons net door middel van een mailtje geregistreerd bij de Ambassade in Rabat met het verzoek ons op de hoogte te houden over de mogelijkheden van terugkeer naar Nederland.

Toen wij hier een paar dagen geleden aankwamen, waren bijna alle plekken bezet. Bovendien kwamen er in de dagen die volgden ’s middag steeds weer campers binnen. Wat ons vandaag opviel was dat er toch meer campers vertrekken dan dat er nieuwe binnenkomen. Er zijn op ’t ogenblik ook steeds meerdere vrije plekken. We vragen ons wel af waar die vertrekkende campers naar toe gaan. Verder naar het zuiden, of toch richting noord. Met als mogelijk gevolg dat de campings daar behoorlijk bezet raken omdat er geen camper het land uit kan.

Ondanks het feit dat het ons hier op de camping aan niets ontbreekt en we kunnen gaan en staan waar we willen, voelt het onvrij en dat zijn we niet gewend. Eerdere jaren gingen we met de taxi vanaf de camping naar het centrum van Marrakech. Dat doen we nu niet, we willen ons niet in die drukke mensenmenigte begeven. We hoorden dat ook de reisgroep van de NKC die een camping verderop staat, de excursie naar Marrakech niet door laat gaan.

Maandag 16 en dinsdag 17 maart: Marrakech.

Het allesoverheersende onderwerp van gesprek is hier ook het Coronavirus. Wat te doen, blijven en wachten op betere tijden of toch naar huis. Cor&Wil hebben besloten voorlopig in Marokko te blijven en zijn dinsdagochtend vertrokken naar een kleinschaliger camping bij Tifnit. Afgelopen dagen stonden we hier met drie Nederlandse campers en één caravan. De andere camperaars hebben er voor gekozen om naar huis te vliegen en de camper (in de buurt van de luchthaven?) te stallen.

We hoorden van C&W de ervaring die ze hadden in het buurdorp van de camping, vanochtend ook van de mensen die donderdag gaan vliegen: de Europeanen wordt “Corona, corona” nageroepen en de winkeliers willen de mensen eigenlijk liever niet meer bedienen. Alsof de Europeanen het virus hier zouden hebben gebracht. Wij hebben vanmiddag aan de jongen van het winkeltje hier net buiten de camping gevraagd of hij voor ons in het buurdorp telefoon- en internetkaarten wilde kopen.

We kregen bericht van de NKC dat die al hun reizen, 5 stuks, in Marokko heeft afgebroken. Voor zover wij weten vliegen die terug naar Nederland. Maar dat betekent dat alle campers hier gestald moeten worden, een stuk of 100. En wanneer kunnen die weer worden opgehaald en in wat voor staat verkeren die dan? Niemand die dat uiteraard weet.

Wij hebben dinsdagmiddag, na heel veel wikken en wegen, toch besloten om een poging te wagen naar huis te rijden. Morgen gaan we eerst nog even naar de supermarkt en diesel tanken. Dan via de tolweg naar Camping Mehdia in Kenitra, een kleine 400 kilometer. Daar stonden we op de heenweg ook. Mogelijk dat daar meerdere (NL) campers komen. We willen proberen om dan via Ceuta (op het kaartje hieronder: Sebta) alvast in Spanje te komen, Ceuta is een Spaanse enclave. We begrepen dat je daar alléén maar in komt met een geldig bootticket, dat zouden we dan eerst in Tangermed moeten scoren. En als we eenmaal zover zijn…..

Volgens de huidige stand van zaken mag je zonder formulieren door Spanje rijden, op weg naar huis. Voor Frankrijk hebben we een Frans formulier van de site geplukt en ingevuld om door Frankrijk te mogen rijden. Alweer met als enige doel: naar huis!! We weten dat het daar ook geen feest is. Maar wat we probeerden, de mentale knop omzetten en genieten zo lang het kan, wil ook niet.

Wordt vervolgd……

Woensdag 18 maart: Kenitra.

Vanochtend waren we op tijd wakker, keken elkaar aan en zeiden: opstaan. Met als gevolg dat we redelijk op tijd konden gaan rijden, krap aan 400 kilometer. Maar over de tolwegen schoot dat lekker op. Er was weinig verkeer op de weg, maar dat is voor de tolwegen niet ongewoon. We kwamen zelfs een stuk of wat campers tegen die in de tegenovergestelde richting reden, zuidwaarts dus.

Net buiten Marrakech hebben we diesel getankt. De boodschappen hebben we overgeslagen. We staan nu op camping Mehdia en hier is nog plaats genoeg.

Via de appgroep hebben we regelmatig contact met lotgenoten. Van een paar van hen weten we dat ze morgen hier ook zullen zijn. Een derde kwam hier vanavond nog binnenrijden. Hij had gisteravond geprobeerd online een ticket te boeken, maar op een cruciaal moment laat de site het afweten. Mogelijk dat men het online boeken onmogelijk heeft gemaakt. Zij gaan waarschijnlijk morgen al naar Tangermed om te proberen een ticket te kopen. Mocht hun dat lukken, dan houden ze ons via de appgroep op de hoogte. Zo niet, of een ticket voor een veel latere datum hebben moeten kopen, dan zien we hun mogelijk hier weer terug.

Op de camping ontmoetten we nog een Nederlandse camper. We hebben hun op weg geholpen zodat ze nu ook deel uitmaken van de appgroep. Die overigens de ietwat tegenstrijdige naam draagt: ‘We blijven nog even!!’. Van een van de leden van de appgroep hoorden we dat in Agdz een geluidswagen rondrijdt met de oproep zo weinig mogelijk naar buiten te gaan en zich te houden aan ‘sociale isolatie’. Van een ander begrepen we dat een camping in Errachidia gesloten werd. Ook schijnt de andere camping hier in Kenitra gesloten te zijn en ook die in El Jadida.

We hebben inmiddels ook een formulier kunnen downloaden van de Nederlandse Ambassadeur in Spanje waarin hij de Spaanse autoriteiten verzoekt om de Nederlandse inwoners de mogelijkheid te geven via de kortste weg door Spanje naar Frankrijk te rijden. Morgen willen we proberen of dat bij de receptie kan worden geprint. Dit lukte in de namiddag niet omdat de aanwezige receptionist niet met computer en printer kon omgaan.

Donderdag 19 maart in Kenitra t/m zaterdag 21 maart in Algeciras.

We waren weer vroeg wakker, de rust is er uit. Woensdagavond hebben we zowaar een regenbui gehad. Onze allereerste.

Vanochtend heeft Margot in een interview met Radio Noord Holland uitgelegd hoe de situatie hier is. Een interview? Dat vraagt om een verklaring: Arjan, die we ontmoetten in Sète toen we de reis per boot begonnen, was presentator bij RNH en June, zijn echtgenote, heeft zijn ochtendprogramma van hem overgenomen nadat hij er mee gestopt was. Hij had Margot gevraagd of June haar mocht bellen en iets wilde vertellen over de situatie ter plekke. Arjan is trouwens inmiddels weer thuis, hij had waarschijnlijk één van de laatste reguliere overtochten.

In de loop van de dag kwamen Thole & Everdien, Cor & Wil en Wilfried & Ria ook naar de camping. We hebben inmiddels een groep van 4 campers (met bewoners). Na veel overleg en afwegingen hebben we besloten om vrijdagochtend om acht uur te gaan rijden naar Tangermed. Daar is een kantoor van Balearia. We willen daar tickets kopen om vanuit Ceuta over te varen naar Algeciras in Spanje. Omdat we daarvoor niet voldoende cash hadden en niet wisten of we daar zouden kunnen pinnen, moest eerst een pinautomaat worden gevonden, het liefst eentje die nog werkte. Wilfried & Ria hebben een hele mooie camper met een hele mooie aanhanger. En in die aanhanger staat een nog mooiere Burton. We zijn samen naar de eerste de beste automaat gereden. Die werkte helaas niet, althans zo bleek later, niet voor ons. Ook de tweede automaat gaf niet thuis. Bij de derde, vieze automaat, lukte het wel. Klaar dus.

Maar zoals al eerder opgemerkt, de situatie verandert soms per uur. Ook bij ons. Want ’s avonds opperde iemand om toch maar te proberen online tickets te boeken. Hebben is per slot van rekening hebben. Het boeken van die tickets kostte ook de nodige moeite en stress. Want steeds als de transactie zo goed als volledig was voltooid, werd die ook weer afgebroken. Bovendien werden niet alle bij ons gangbare betaalkaarten geaccepteerd. Cor & Wil hebben voor ons en voor Thole & Everdien de betaling gedaan. Die we uiteraard de volgende dag weer aan hun hebben teruggestort. Het was dus na heel veel vijven en zessen gelukt, maar het was toen al ruim na middernacht.

We zouden dan vrijdag nog blijven staan in Kenitra en zaterdag gaan rijden om met de boot van zondag te varen. Want dat was de datum op het ticket.

De nacht van vrijdag naar zaterdag was een onrustige, niet goed geslapen, heel vroeg wakker en om 6:30 opgestaan. Niet veel later opperde Wilfried al op de appgroep: "Maar kunnen we eigenlijk niet beter vandaag alvast gaan rijden. Als we dan in Ceuta zijn, zien we wel verder". Dat hebben we gedaan en het bleek een gouden greep. Vanaf de camping zijn we nog via de boulevard gereden en konden bij een klein winkeltje nog een paar ronde broodjes kopen. Wat verder opviel waren de lange rijen voor de pinautomaten en bij winkels waar de klanten één voor één naar binnen mochten. Toen we het dorp uitreden werden we voorafgegaan door een politieauto met zwaailicht. Waren ze zo blij dat we vertrokken, of was het toeval.

Na 275 kilometer waren we op de plek waar nogal wat meer campers stonden. We konden de eerste en tweede controle ongehinderd passeren en konden ons opstellen in de rij. Onze paspoorten zijn vele malen gecontroleerd en de tickets waren ons toegangsbewijs tot de opstelrij. Het was toen 15:00 uur. Naar achteraf bleek net op tijd om ongestoord door het land te rijden, want op vrijdagavond om 18:00 uur werd in Marokko de noodtoestand afgekondigd. Niemand meer de straat op.

Mogelijk dat we nog mee konden met één van de afvaarten, maar dat bleek ijdele hoop. Rond een uur of elf ‘s avonds hebben we de luiken van de camper en onze eigen gesloten. Want we waren er inmiddels achter gekomen dat we zaterdag om zes uur misschien, eventueel, als het allemaal meezat, konden gaan varen. De wekker liep om 04:30 af. Opstaan, tanden poetsen en een broodje met een kop koffie. Maar het was weer ijdele hoop. Toen het licht begon te worden kwam er schot in de rijen. We schoten wel 30 meter op en het touw werd weer gespannen. Dat gebeurde nog een keer en toen stonden we 10 meter voor de finish weer stil. Uiteindelijk waren we om 11:45 aan boord, maar niet de hele club van vier, slechts 3. De beschikbare ruimte voor de voertuigen op de ferry werd (te) goed benut. Wij reden als bijna laatste camper naar binnen. Om aan dek te komen was er minimale ruimte tussen de voertuigen overgebleven en om naar dat dek te komen moesten we helemaal naar de achterkant van het schip, tussen alle smerige vrachtauto’s en campers door. We zijn stiekem in de camper gebleven.

Trouwens wat wij niet begrijpen, waarom maar zo’n kleine ferry inzetten voor zo veel campers en vrachtwagens die het land willen/moeten verlaten. Het is een ferry met slecht één dek. Terwijl de ferry’s die we gewend waren over meerdere dekken beschikken.

We zijn blij dat we nu in Spanje zijn en we overnachten op het voor veel Marokkoreizigers bekende parkeerterrein bij Carlos. Vlak bij een winkelcentrum waar het normaal erg druk is. Nu echter alleen maar bij Carrefour, de andere winkels waren gesloten.

Omdat de afgelopen nachten nogal gebroken waren, willen we de komende nacht gebruiken om goed uit te rusten. Zondagochtend om acht uur willen we dan beginnen aan de tocht van ongeveer 2500 kilometer naar huis. Door het Corona-gevaarlijke Spanje en door Frankrijk, waar het ook geen feest is. We hebben voldoende proviand bij ons, maar het zal soms wel improviseren zijn. De schoonwatertank is zo goed als vol en die voor vuilwater leeg. De toiletcassete hebben we voor vertrek uit Kenitra geleegd en we hebben, altijd al, een tweede tank bij ons. We willen niet naar een winkel moeten voor boodschappen. Waar we niet onderuit komen is diesel tanken. Dat zal meerdere keren moeten gebeuren. Maar het is aan de péages allemaal zelftank, dus plastic handschoenen aan en pinnen aan de kassa. Desnoods tikken we de pincode in met de achterkant van een potlood.

Waar mogelijk zullen we de site de komende dagen bijwerken. Maar ik vrees dat er weinig tijd voor is. De hoogste prioriteit is nu: naar huis.

Zondag 22 maart: Algeciras.

Het is 7:45 en we beginnen aan de thuisreis. We spraken af om op geregelde tijden even een stop in te lassen om zelf wat te drinken en de camper zo af en toe ook wat te gunnen. Bij elke stop waar we diesel konden tanken, deden we dat ook. Al was het maar een halve tank. We wilden niet het risico lopen dat een gepland tankstation op een cruciaal moment gesloten zou zijn. We maakten vandaag in totaal drie van zulke stops. De parkeerplaatsen onderweg stonden overvol met vrachtwagens. Dat zorgde er wel voor dat die dus niet op de weg waren, zodat wij vrij baan hadden. Dat schoot lekker op. Gelijk met ons reden veel meer campers noordwaarts. We hebben de hele dag door Spanje geen politie gezien. Niet alleen het verkeer zat mee, ook het weer liet zich op een paar buitjes na bijna van de allerbeste kant zien. En dat maakte het rijden dan bijna weer tot een feestrit, ware het niet dat de reden van deze rit zo’n macabere was.

Om 18:00 en na 740 kilometer waren we in de omgeving van Valladolid, waar we tankten bij Repsol en daar op de rustige en vrij nieuwe parkeerplaats overnachtten.

de vier NL campers: op dat moment in Algeciras met nog ongeveer 2500 kilometer voor de boeg naar huis

Maandag 23 maart: Bordeaux.

Vandaag startten we om 7:50 en reden totaal 611 kilometer. Het was uitgesproken druk op de snelweg met heel erg veel vrachtverkeer. Maar helaas sloeg in het noorden van Spanje voor Wilfried & Ria het campernoodlot toe. De motor draaide prima maar de camper kon geen snelheid meer maken. Er bleek een sensor in een turboslang los te zijn geraakt, die hij met tie wraps weer kon bevestigen. Maar de euforie was helaas van korte duur, want na een paar kilometer was de camper wederom niet vooruit te branden. We stonden toen gelukkig net op een parking. Thole & Everdien wilden vanwege de gezondheid van haar liever niet langer dan strikt noodzakelijk in dit Coronagebied blijven en meldden er de voorkeur aan te geven zelfstandig en met hogere snelheid verder naar huis te rijden. De pechvogels hebben zich vanaf de snelweg laten ophalen en constateerden in de garage samen met de monteur dat een turboslang was gescheurd en hebben het euvel kunnen repareren. C&W en wij waren verder gereden, hebben de coördinaten van de overnachtingsplek ge-appt en even later waren we weer met drie campers.

Onderweg zagen we de landschappen hun voorjaarskleuren aannemen. Een schakering van diverse bloesemkleuren aan de bomen en schijnbaar oneindige geelgekleurde velden. Het was niet alléén maar rijden, we genóten ook wel van de vele kilometers.

Tijdens één van de tankstops hebben we nog een verse baguette kunnen kopen. Die werden onder de roldeur op een kratje gelegd en konden gelijk met de dieselolie worden afgerekend. We konden de Spaans-Franse grens zonder controle passeren. We overnachtten op de overvolle parking Aire de Meillac van BP net boven Bordeaux. Bijkomend nadeel hier was dat veel van de vrachtwagens koelwagens waren, met het daarbij horende geluid van de koelagregaten.

Dinsdag 24 maart:

Alweer vertrokken we om 7:40, er lijkt een regelmaat in de vertrektijden te sluipen. We hadden ons ten doel gesteld om in Nederland te overnachten. Alle landelijke beslissingen veranderden soms van uur tot uur. En stel dat België juist die dag een of andere beslissing zou nemen die ons plan zou dwarsbomen. Nee, door naar Nederland. Hetgeen wel inhield dat we behoorlijk de hakken aan moesten trekken. Maar de drie diesels ploegden zich er probleemloos doorheen. Het werd uiteindelijk een tocht van 928 kilometer gedurende 12 uren. Ook nu aan de grens weer geen controle.

We stonden toen in Hazeldonk, net over de grens, op de onwerkelijk lege parking van McDonalds. Waar af en toe nog mensen aan de deur van het restaurant voelden of het nu werkelijk wel gesloten was.

We zijn voor de ‘dagsluiting’ buiten nog even bij elkaar gaan staan. We hebben daar afgesproken dat ieder de volgende dag op eigen tijd en eigen gelegenheid de thuisreis verder zou voortzetten en elkaar een goede nacht gewenst. In het anders altijd rumoerige Hazeldonk hebben we goed kunnen slapen.

Woensdag 25 maart: Groningen.

Iets later dan de afgelopen dagen, maar toch waren we weer op tijd wakker en zijn we aan de laatste etappe begonnen. Het was maar een stukje van 275 kilometer, een peulenschilletje. We konden weer lekker doorrijden en waren rond 13:00 thuis. In Groningen hebben we voorlopig voor de laatste keer diesel en LPG getankt. Want we verwachten niet dat we de komende tijd met de camper op reis kunnen gaan. Bovendien willen we de eerste twee weken thuisblijven. We willen niet het risico lopen anderen te besmetten, hoewel we ons op dit moment prima voelen. Alles in aanmerking genomen hebben we de camper voorlopig geschorst.

We realiseerden ons terdege dat we door drie landen moesten rijden om thuis te komen. En Spanje was nou niet het meest veilige land, de omstandigheden in aanmerking genomen. We hebben onderweg geen winkels bezocht. We hadden voorraad genoeg om het een aantal dagen uit te zingen. Het enige wat móest was tanken. We hadden voldoende plastic handschoenen om dat veilig te doen. Maar toch vergisten we ons soms even, we hopen maar dat dat geen consequenties zal hebben.

Bij het eerste tankstation was ik niet alert genoeg en voordat ik er erg in had, had de caissière met ongehandschoende hand mijn pas aangenomen, deed die in de kaartlezer en schoof die toen mijn kant op. Dat zou me geen tweede keer gebeuren. De vele volgende tank- en betaalsessies verliepen wel veilig. Meestal lag de kaartlezer in een schuifbak en kon ik die, met handschoenen aan, zelf pakken, de kaart er in schuiven en de pincode ingeven. Maar ja, dan moest je dus de kaart met de ‘bevuilde’ hand er weer uit pakken…… Of, wat ook gebeurde, eerst de kaart afgeven, waarna de pomp werd vrijgegeven. Dan tanken en weer naar de kassa om te betalen en niet vergeten je kaart mee te nemen, die daar dus binnen ergens op een tafel had gelegen. Of eerst betalen en dan tanken. Een schatting maken van de hoeveelheid brandstof die je denkt te kunnen tanken en die hoeveelheid betalen. Had je minder getankt dan kreeg je het te veel betaalde geld cash terug: ik kreeg munten en een briefje van vijf Euro. Zo uit de ene blote hand op mijn plastic handschoen. De veiligste methode was die met de kaartlezer direct naast de pomp, daar kwam geen kassier aan te pas. Maar hadden we een keus…..?

Ondanks de geruchtenstromen over landen die hun grenzen sloten, de Schengengrenzen die sloten en veel meer verhalen, hebben wij ons vrij kunnen verplaatsen van Algeciras naar huis. Wél hebben wij ons aan de adviezen gehouden om niet van de autowegen, al dan niet met tol, af te gaan. Geen alternatieve routes rijden die mogelijk goedkoper zouden zijn. Voor ons gold maar één ding: zo snel en veilig mogelijk naar huis.

Waar we ons allebeide tot aan huis onuitgesproken zorgen over hebben gemaakt is motorpech. Maar gelukkig, de motor van onze Hymer draaide de hele weg als een zonnetje. Geen misse slag hebben we gehoord.

Bij het organiseren van onze thuisreis vanuit Kenitra hebben we heel veel steun gehad aan de app-groep. Vanuit het bij camperaars bekende Camperforum heeft George Thoonsen deze groep opgestart. En alle lotgenoten konden zo via korte lijntjes ervaringen en tips met elkaar delen. Nu, op 26 maart is deze groep nog volledig actief omdat er nog veel campers in Marokko staan en het land niet uit kunnen omdat Spanje de grenzen gesloten houdt. We volgen de groep en hun belevenissen nog steeds.

Zelf hebben we met het groepje waarmee we reisden een subgroep aangemaakt, om zodoende met onze informatie het overzicht van en in de hoofdgroep niet te verstoren.

Thuis werden we verrast met slingers in de kamer en keuken, de nodige boodschappen voor de komende dagen en zelfs een prachtige bos bloemen.

Even later ontdekten we een ‘welkom thuis kaart’ van buren. En de volgende dag werd er een hele mooie bos bloemen bezorgd die we kregen van onze trouwe lezer en schrijver in het gastenboek Wil.

In totaal hebben we deze reis slechts 6566 kilometer gereden, waarvan ongeveer 2450 in Marokko. Dat is aanzienlijk minder dan voorgaande jaren, maar de reden hiervoor is maar al te duidelijk en in en in triest. We hopen net als iedereen op betere tijden.

D.m.v. WhatsApp en e-mail zijn we vlak voordat we aan de thuisreis begonnen door Willem van Hamersvelt van de NKC  geïnterviewd. Dit interview met foto's is gepubliceerd op de website van de NKC onder 'Home' > 'Blogs'.