de keuze was reuze, het resultaat mag er zijn

Het wordt afgezaagd, maar vandaag hebben we weer een mooie tocht gemaakt. Via de N12 zijn we naar Zagora gereden. Kilometers lang over een goede asfaltweg door een oneindig zandkleurig landschap met rotsen aan weerskanten. Tot een tiental kilometers buiten Foum Zguid zagen we veel tuinbouw onder lage kassen van kunststofdoek. Dichter bij Zagora ook weer. Daartussen was het echt niemandsland

Hoewel er niet erg veel wind stond, reden we toch af en toe in de mist. Nou ja, geen echte mist natuurlijk, daarvoor was het veel te mooi weer met zon. Wij noemden het zandmist. We konden het voor ons uit in mooie patronen over de weg zien dansen. En vanuit de spiegels zagen we hoeveel zand wij zelf deden opwaaien. Wel goed opletten dat we de zijramen aan de windkant gesloten hielden.

In Zagora staan we nu op camping Les Jardins de Zagora. De camping is redelijk bezet, maar beslist nog niet vol. We zijn nog even de stad ingewandeld. Veel was gesloten, het was zondag. Wel was de ‘versmarkt’ open. Een verzamelgebouw voor de groente- en fruithandel en slagers. Met aan het begin van de hal wat non-food. Natuurlijk waren alle restaurantjes wél geopend, we hebben een lekkere verse jus d’orange besteld.

En vanmiddag om 5 uur hadden we ‘crisisberaad’. Schrik niet, niks aan de hand hoor. Maar we moesten onze planning herzien voor de komende weken. We willen het Nomad Festival in Mhamid van 22 tot 24 maart meemaken. En om een plaats op de camping te krijgen zullen we daar vroegtijdig moeten zijn.

5 maart:

Vandaag zijn we in Zagora gebleven, niks spectaculairs gebeurd. Tenzij je een wasdag als zodanig wilt typeren. De campingbaas verzorgt de was. Er zijn nieuwe machines en die mogen niet door de campingbezoekers zelf worden bediend. Dat gaf in het verleden te veel ongemak, defecten en reparaties. We hebben lijnen gespannen en het beddengoed was in no time weer droog. Ja, wat wil je met zo’n temperatuur en een windje. Het is nu (20:00) nog 22º en de wind haalt net een beetje aan.

Ook hebben we de zonnepanelen even van wat overtollig zand ontdaan, dat was geen overbodige klus. Toch handig die uitschuifladder, want door het dakluik kunnen we er niet bij.

En voor zover wij het kunnen beoordelen, wordt er druk aan een nieuw toiletgebouw(tje) gewerkt. De huidige toiletunit is een beetje outdated. Toen ik vanmiddag ging douchen dacht ik dat het een gecombineerde bad/douche was. Maar het bleek dat de afvoer van de douchebak verstopt zat en de bak dus vol water stond. Vandaar ook die stok met rubberen ontstopper naast de bak. Maar we zijn weer schoon en kunnen er weer even tegen.

In de namiddag weer even naar de stad geweest. Nu op de fiets, met fietstassen, om bij de vershal wat groente en fruit te kopen.

En toen was er al weer een dag voorbij……

6 maart:

In één dag naar Merzouga was een beetje te veel van het goede. We hebben de route opgedeeld in drie delen. Vandaag zijn we vanuit Zagora naar Goulmima gereden, totaal 271 kilometer. Via de N12 tot aan Alnif, dan de R113 en tenslotte de N10. Et voilà, daar was de camping. Op het inschrijfformulier moeten we ook altijd invullen waar we vandaan komen en wat de volgende bestemming is. Toen ze zag dat dat Merzouga was, zei ze: “il y a une tempête de sable en Merzouga”. Vrij vertaald: het waait en stuift daar nogal. Navraag via het onmisbare Camperforum leerde ons dat het enorm meevalt. We zullen het wel beleven.

We hebben weer genoten van de landschappen. In de dorpen en langs de weg werden we dikwijls enthousiast gegroet. Maar toch waren soms de vingerbewegingen minder vriendelijk. Op de R113 reden we voor ons gevoel meer ín het landschap dan er doorheen. En die 271 kilometers? Ze gingen sneller dan we verwachtten.

Voor vertrek hadden we de route op MaRoute gecontroleerd op werkzaamheden of erger, afsluitingen. Alleen halverwege de N10 werd aangegeven dat er aan een brug werd gewerkt. Dat klopte precies, we reden over de oude lage brug, er naast is een nieuwe hogere brug in aanbouw.

Vanochtend, C&W waren net vertrokken en wij waren nog niet zover. Dat komt vaker voor, wij drinken koffie bij het ontbijt en zij doen de koffie om een uur of elf onderweg, maar dat terzijde. Zij waren dus net weg en er kwam alweer een camper aanrijden voor het vrijgekomen plekje. Die wist echter niet dat wij ook zouden vertrekken. Als we echt waren gebleven dan hadden we nog nét de stoelen naast de camper kunnen zetten. We hebben hem gezegd dat het hier een camping betreft en geen parkeerplaats. Wat er toen allemaal in het Frans terugkwam is ons enigszins ontgaan en hij ging weg. Maar waar hij later stond was men waarschijnlijk ook niet blij.

Er waren onderweg weer weinig verantwoorde stopplaatsen. Het zijn nou eenmaal geen toeristische routes zoals in Europa. Vandaar een aantal ‘rijdende foto’s’.

Maar toch konden we op een gegeven moment bij een bushalte aan de overkant van de weg stoppen. Even later kwamen twee jongens voorbij, een jaar of 13. Ze bleven staan. Eerst wat dichter bij, toen wat meer van afstand en je kon ze bijna horen denken. En maar kijken en praten met elkaar. We zijn naar ze toe gelopen om een praatje te maken. Ze spraken geen Engels. Maar ook het Frans leek hun moeilijk af te gaan. We vroegen of ze binnen wilden kijken. Ze wilden en/of durfden het niet aan.

Hier en daar moesten we onderweg afwisselend het linker- en het rechterraam sluiten. In de verte zagen we weer de ‘zandmist’ en flarden zand vlogen over de weg.

Met dank aan Cor zullen we regelmatig een routekaartje op de site plaatsen. Hij houdt hierop precies bij waar we reden en zijn geweest.

onderweg, rijdend gemaakt

7 maart:

We zijn vandaag eerst naar de supermarkt gegaan. Hier in het zuiden zijn geen filialen meer van Marjane. In Errachidia wisten we dat er eentje van Acima was. Daar hebben we het een en ander ingeslagen. De Marjane’s en Acima’s staan als ‘poi’ (point of interest) in de navigatie. We hadden onze planning veranderd. En dat betekende dat we globaal de eerste vijf weken niet meer bij een supermarkt zouden komen. En het voelt toch wel fijn om wat voorraad te hebben, hoewel we meestal groente en fruit op de markten kopen. Daar toevallig ook winkelende Nederlanders maakten ons attent op karnemelk. Thuis drinken we dat heel veel, hier hadden we het nog niet gevonden.

Het hoeft nauwelijks betoog dat we weer door een zeer aantrekkelijk landschap reden. De zon scheen weer volop en nu (19:30 Mar = 20:30 Ned) is het nog steeds 25º.

In eerste instantie wilden we vanaf Errachidia nog een overnachting net ten noordwesten van Rissani maken. Maar dat bleek toch niet zo’n goede keus. Eigenlijk was het een parkeerplaats aan de voorkant van het hotel aan de N13. Vanaf daar was het nog maar 38 kilometer naar Merzouga, dus eigenlijk de moeite niet. Voorgaande jaren hadden we al vaker op de camping van Hotel Kanz Erremal gestaan. Je stond daar onder een palmboom met direct uitzicht op de zandduinen. De teleurstelling was groot toen we op de plaats aankwamen. Het hotel wordt op dit moment uitgebreid met twee blokken met appartementen. Het directe uitzicht op de zandduinen is niet meer wat het was. Bovendien is het meer een bouwplaats dan een camping.

In de namiddag zijn we nog even een klein eindje de duinen ingelopen. De dames gingen nog wat verder en hadden gelijk twee verkopers achter zich aan.

Wel was er nog steeds de inzwarte, zeer vriendelijke en hulpvaardige campingbeheerder. Volgens ons herkende hij ons nog van die tijd. Om vijf uur maakten we kennis met z’n twee dochters, waarvan één gehandicapt is. Hij heeft voor ons de houtgestookte boiler opgewarmd, we hadden een lekkere warme douche.

8 maart:

We zijn bij onze eerdere beslissing gebleven en zijn van camping Kanz Erremal vertrokken. We vonden het sneu voor de beheerder, maar het was niet anders. We wilden niet nog een paar dagen op een bouwplaats verblijven. Nadat we in het hotel hadden afgerekend, hebben we uitgebreid afscheid genomen van ‘mon ami’. We vertelden hem waarom we vertrokken, maar dat we hielden van de camping, het hotel en het zwembad, maar ook van hém. We kregen direct een warme omhelzing en het deed toch wel een beetje pijn om te vertrekken.

Merzouga ligt in het zuidoosten van Marokko, aan de N13. Vlak voor Merzouga kun je linksaf naar Hassilabied en vanaf daar loopt er een weg parallel aan de N13 en die voert je langs de vele hotels en campings en ander soortig vermaak. Deze parallelweg komt uit in het eigenlijke dorp. De hoofdweg N13 loopt nog ongeveer 25 kilometer verder naar het zuiden, naar het dorpje Taouz. En in het dorpje houdt de asfaltweg ook echt op, je kunt gewoon niet verder. Er is daar op het eind nog een militaire post met drie kleine betonnen paaltjes in het wegdek: tot hier en niet verder. Je bent dan zo’n 30 kilometer verwijderd van de Algerijnse grens.

We hebben de campers vlakbij het dorpsrestaurant aan de kant van de weg geparkeerd en zijn in de richting van de wegversperring gelopen. Een spraakzame militair kwam ons tegemoet. Hij legde ons o.a. uit dat Taouz eigenlijk uit twee dorpjes bestaat, het oude en het nieuwe. Wij waren nu in het nieuwe. Het oude dorp lag een kwartiertje lopen verderop. En, zei hij, onderweg zie je een waterput, daar kun je de drinkflessen vullen want het is drinkwater. Onderweg naar het oude dorp lagen een paar tuinbouwveldjes. Een werknemer vertelde dat er kruiden werden verbouwd en hij was bezig de watervoorziening te regelen. Uit een bron werd op vijf meter diepte water opgepompt. Het perceel was d.m.v. geulen en dijkjes verdeeld in rechthoeken. Met een schep doorstak hij dijkjes of maakte nieuwe, waardoor alle rechthoekjes, en dus de plantjes, van water werden voorzien.

We passeerden later inderdaad de door de militair genoemde waterput. Een touw over een katrol met aan beide uiteinden een eigenbouw rubber emmer. We kwamen in het oude dorp en we denken dat onze komst al was aangekondigd. Her en der kwamen mensen tevoorschijn. Daar stonden we dan maar weer. In onze beleving in het oneindige niks. We hebben met ontzag rondgekeken.

Terug in het nieuwe dorp bleek de tam-tam goed gewerkt. Een Nederlands camperechtpaar op het terras van het restaurant wist te vertellen dat wij naar het oude dorp waren geweest. Er waren veel schoolkinderen in en om het restaurant. Ze hingen wat binnen, en buiten speelden ze rond de oude biljarttafel. En natuurlijk waren de zes gasten ‘bekijks’. Veel kinderen kochten er ook flesjes frisdrank en zakjes chips. Wij hebben er met z’n vieren onze lunch gegeten. Omelet en salade met friet. En bij het winkeltje nog tomaten en uien gekocht.

We moesten daarna nog op zoek naar een camping. Naar verluidt zou Camping Les Pyramides een goede keus kunnen zijn. De weg er naar toe was al wat problematisch, afstand houden en vooral blijven rollen door het mulle zand. Eenmaal op de camping was er nog meer zand, veel meer zand en het was er warm zonder enige wind. De plaatsen waren mooi afgebakend, maar we durfden er niet op te rijden. Er waren al diepe sporen getrokken en je moet er niet aan denken hoe het er uit ziet als het zou gaan regenen of hard waaien. Rechtsomkeert en we zijn naar Haven la Chance gegaan. We staan hier ongeveer halverwege de camping met uitzicht op de zandduinen. En, de camping heeft een zwembad dat al wordt gebruikt. Dus morgen……..

Het was weer een zonnige dag en nu om 20:00 is het binnen en buiten nog 24º.

9 maart:

We zijn nog in Merzouga op dezelfde plek. We staan hier mooi aan de rand van de camping met uitzicht op de zandduinen van de Sahara. Het was weer een zonnige dag met af en toe wat wind. Het werd 30º. En nu (21:00) is het buiten nog 22,5º. We hebben tot laat buiten gezeten en nu staan alle ramen, luiken en de deur nog open om maar wat koelere lucht binnen te krijgen. De verwachtingen voor morgen zijn 30º, maar met harde wind (en zand?) van 47 km/u.

We zijn vandaag even naar het naburige dorp Hassilabied gefietst en hebben even verderop bij Afriquia geïnformeerd naar rode gasflessen. Helaas, die hebben ze niet.

En vanmiddag werd het tijd om even af te koelen. En wat kun je dan beter doen dan het campingzwembad hiervoor te gebruiken. Het zwembad ligt beschut in de tuin achter het hotel en daarachter ligt de camping. Omdat het bad beschut en in de zon ligt, was het al redelijk opgewarmd. Toen we er eenmaal ‘door’ waren, hebben we nog heerlijk gedobberd.

In de namiddag gingen er weer hele series dromedarissen met toeristen naar de duintoppen om van daaruit de ondergaande zon te zien. Die hier overigens nu om 18:20 onder gaat.

10 maart:

De stroomvoorziening is op sommige campings niet optimaal. En deze is al geen uitzondering. Hier en daar steken stopcontacten aan hun kabels uit de grond, alsof de sneeuwklokjes al weer in bloei staan. Maar al die stopcontacten worden ‘doorgelusd’ met een veel te kleine draaddiameter. De normale spanning zou 230 Volt moeten zijn. We kwamen op onze huidige plek niet verder dan 195 tot 200. En verder achter op de camping was het 185 Volt. Een probleemspanning voor veel automatische koelkasten.

Er was vandaag souk in Merzouga, maar de weersverwachting voorspelde harde wind, 6 Beaufort. Na het ontbijt hebben we nog overwogen om toch maar even naar de souk te gaan. Het waaide dan wel een beetje, maar ach, op de terugweg zouden we de wind mee hebben. Na het derde kopje koffie leek er toch een beetje meer wind te komen. En na nog een halfuurtje was de beslissing niet moeilijk: geen souk vandaag voor ons. Het begon serieus te waaien. Wij, en meer camperaars, besloten iets meer luwte van het hotel te zoeken, daar kwam de wind vandaan. In scheepstermen: we zoeken de hoge wal. Want de plek waar we stonden was midden op de camping, waar de wind vrij spel had. En het begon serieus te waaien. En de wind nam nogal wat zand met zich mee. We hebben alle luiken en ramen gesloten, de roosters van de koelkast zaten gelukkig ook aan de luwe kant. In de camper werd het ronduit heet: 37º en buiten werd het maximum van 35º bereikt. We hebben wat spulletjes ingepakt en zijn verhuisd naar het ommuurde deel van de camping achter het hotel met het zwembad. Je kunt je een beroerdere schuilplaats voorstellen. Het zwembad gaf een aangename verkoeling. Waar we ’s morgens nog ongehinderd de zandduinen konden zien, in de loop van de dag waren die niet meer te zien. Een echte zandstorm, dit hadden we nog niet eerder meegemaakt.

Maar ook bij het zwembad werd het warm en de vele vliegen vervelend. We zijn maar weer gaan verhuizen, ditmaal naar het restaurantgedeelte van het hotel. We hebben nos-nos besteld en konden lezen en een begin maken met het bijzondere reisverhaal van deze dag.

En een geluk bij een ongeluk, of gewoon voorzienigheid, we hadden gisteren al gereserveerd om vanavond in het restaurant te eten. Tajine boeuf met een Marokkaanse salade en een huisgemaakt puddinkje toe. Je moest er niet aan denken om bij deze temperatuur ook nog in de afgesloten camper te moeten koken, of in ieder geval iets koud eetbaars klaar te maken. Het was me het dagje wel weer.

klik op de afbeelding om te vergroten; in rood staat onze gereden route en de plaatsnamen onderstreept waar we waren